Mihran Hanım Konağı, Edirne’nin köklü tarihine tanıklık eden, 120 yıllık bir geçmişe sahip eşsiz bir yapıdır. Edirne tarihinde dönüm noktası olan 1905 yılındaki “harik-i kebir” büyük yangını, Kaleiçi semtini adeta küle çevirmiş, ancak Belediye Başkanı Dilaver Bey’in vizyonuyla semt, ızgara sistemiyle yeniden inşa edilmiştir. İşte bu yenilenme sürecinde, Osmanlı mimarisinin çok kültürlü ruhunu yansıtan Mihran Hanım Konağı, Edirne sivil mimarisinin zarif bir temsilcisi olarak ortaya çıkmıştır.
Konağın İlk Yılları ve Sahipleri
Üç katlı, çift merdivenli, bahçeli ve cihannümalı bu etkileyici konak, ilk olarak Edirne’de hekimlik yapan Doktor Vasil Mayısyan tarafından hem konut hem de muayenehane olarak kullanılmıştır. Yerel halk arasında “doktorun evi” olarak anılan yapı, 1938 yılında Dr. Mayısyan’ın eşi Mihran Mayrik Mayısyan adına tapuya kaydedilmiştir. Mihran Hanım, uzun yıllar bu konakta yaşamış ve 20 Ocak 1961’de vefat ettiğinde, konak tek varisi olan kızı Virjin (Nergis) Hanım’a miras kalmıştır. Virjin Hanım’ın vefatından sonra ise yapı hazineye devrolmuş, uzun yıllar konut ve lojman olarak hizmet vermiştir. Ne yazık ki bu dönemde, konağın özgün mimarisi ciddi şekilde tahrip olmuş, iç mekânı bölünerek üç ayrı konuta dönüştürülmüştür.
Yıkımın Eşiğinden Kurtuluş ve Restorasyon
1995 yılında defterdarlık binasının arsası karşılığında Şaban Cevahir’e takas edilen konak, 2004 yılında yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalmışken Celal Acar tarafından satın alınarak kurtarılmıştır. Altı yıl süren titiz bir restorasyon süreciyle, konağın tarihi dokusu ve mimari özgünlüğü korunmuş, aynı zamanda modern konfor anlayışıyla yeniden şekillendirilmiştir. Bu çalışma, konağı sadece bir yapı olmaktan çıkararak, geçmişin değerlerini geleceğe taşıyan bir kültürel miras örneğine dönüştürmüştür.
Europa Nostra Özel Ödülü ile Taçlanan Başarı
Mihran Hanım Konağı’nın restorasyonu, 2014 yılında Avrupa’nın en prestijli korumacılık ödüllerinden biri olan Europa Nostra Özel Ödülü ile uluslararası alanda takdir edilmiştir. Avrupa Komisyonu ve Europa Nostra tarafından her yıl düzenlenen “Avrupa Korumacılık Ödülleri”nde, jüri özel mansiyon ödülüne layık görülmüştür. 50 ülkeden 250 kuruluşun yer aldığı Europa Nostra federasyonu tarafından verilen bu ödül, konağın restorasyonunun kültürel koruma alanındaki başarısını tescillemiştir.
Günümüzde Mihran Hanım Konağı
Bugün Mihran Hanım Konağı, Edirne’nin kültürel mirasına ışık tutan bir butik otel olarak konuklarını ağırlamaktadır. Tarihi dokusuyla büyüleyen bu yapı, modern konforuyla da misafirlerine unutulmaz bir deneyim sunmaktadır. Geçmişle bugünü buluşturan bu zarif konak, hem Edirne’nin hem de Türkiye’nin sivil mimari mirasının gurur verici bir simgesi olmaya devam etmektedir.